Co to jest poradnictwo seksuologiczne?
Na tej stronie można znaleść wielowątkowe wyjaśnienie istoty, celów, i obszarów interwnecji w terapii seksualnej. Po przeczytaniu tej części będziesz wiedzieć:
- czym jest nowoczesne poradnictwo seksuologiczne,
- założenia poradnictwa seksuologicznego
- rodzaje interwencji klinicznych w gabinecie seksuologicznym
Seksualność jest złożonym zjawiskiem i współczesne poradnictwo seksuologiczne odzwierciedla jej wielowymiarowość oraz różne obszary i poziomy życia ludzkiego. Ogólnie rzecz ujmując poradnictwo seksuologiczne ma na celu rozwijanie i polepszanie relacji partnerskich oraz funkcjonowania seksualnego. Poradnictwo seksuologiczne jest procesem pomagania, który skupia się na:
- edukacji seksualnej,
- klaryfikacji wartości,
- eksploracji seksualnych postaw i wierzeń,
- eksporacji własnego wizerunku,
- identyfikacji seksualnej,
- rozwoju ról płciowych
- kwestii funkcjonowania związków partnerskich (Rosen and Weinstein, 1988).
Proces identyfikowania i badania postaw i przekonań seksualnych oraz analiza praktyk i zachowań seksualnych, jako integralnej części doświadczeń w życiu człowieka, ma za zadanie wzmocnić pozytywne aspekty funkcjonowania seksualnego, polepszać więź parterską i znajdować rozwiązania problemów seksualnych. Można także poradnictwo seksuologiczne rozumieć jako proces interakcji między doradcą a klientem, który ma ułatwiać analizę i zrozumienie związków między pragnieniami, zachowaniami i postawami seksualnymi, oraz służyć wyrażaniu trudności i problemów odziałujących na funkcjonowanie seksualne partnerów (Long, Burnett, Thomas, 2006). Poradnictwo seksuologiczne skupia się na funkcjonowaniu seksualnym ludzi, biorąc pod uwagę czynniki rozwojowe, biograficzne i socjokulturowe szeroko odziałujące na dopasowanie partnerskie, zachowania seksualne i podejmowane decyzje w obszarze seksualności.
Założenia poradnictwa seksualnego
Humphrey (Humphrey, 1983), zindentyfikował następujące główne twierdzenia reprezentujące założenia poradnictwa seksuologicznego:
- Seks jest naturalna funkcją. U zdrowych ludzi cykl reakcji seksualncyh występuje jako rezultat stymulacji seksualnej i zmierza do uzyskania rozkoszy seksualnej.
- Każdy człowiek posiada swój unikalny system wartości seksualnych. Jeżeli osoba nie zachowuje się w zgodzie ze swoimi wartościami, to konsekwencją tego jest konflikt wewnętrzny, negatywne emocje i frustracja.
- Kontakt seksualny jest rezultatem obustronnej aktywności i dlatego nie można oskarżać i obciążać odpowiedzialnością tylko jednego partnera za zaistnienie trudności seksualnych z związku.
- Pierwsze doświadczenia seksualne w okresie dzieciństwa i dojrzewania dla wielu ludzi niosą ze sobą szczególną wartość i są znaczące dla dalszego funkcjonowania seksualnego.
- Seks to środek wyrazu i wymiany dóbr psychicznych między partnerami. To wzajemny proces dawania i brania.
- Autorytarne nakazy i pojęcia w stylu „muszę, powinienen, należy” nie służą jakości aktywności seksualnej. Na przykład postawa ”muszę mieć orgazm za każdym razem bo w przeciwnym razie bedę nieszczęśliwy”, niszczy spontaniczność i naturalną ekspresję. Tak samo zachowania seksualne nie mogą być wynikiem presji ze strony innych osób i wymuszone. Postawa otwartości i wewnętrznego pragnienia jest warunkiem niezbędnym do spontanicznej ekspresji i przeżycia rozkoszy seksualnej.
- Uczucia związane z seksem są faktem i nie podlegają krytyce ani osądowi. One po prostu są i można jedynie tak funkcjonować, aby stymulować emocje pozytywne a minimalizować pojawianie się uczuć negatywnych.
- Stosunek seksualny nie występuje w próżni psychospołecznej. To co się dzieje w innych obszarach życia, ma bezpośrednie lub pośrednie przełożenie na jakość funkcjonowania w seksie.
- Każda osoba mówi za siebie i bierze odpowiedzialność za swoje czyny w kontekście zachowań seksualnych. To oznacza używanie komunikatów typu ‘ja’, a nie obwinianie partnera.
- Dobre umiejętności komunikacyjne są niezbędne dla jakości związku. Ważne jest, aby partnerzy potrafili rozmawiać o postawach, uczuciach i pragnieniach seksualnych.
- Satysfakcjonujące życie seksualne jest związane z regularnymi zachowaniami i powiedzenie ”używaj albo to trać”, znajduje uzasadnienie w obszarze seksu.
Interwencje kliniczne w gabinecie seksuologicznym
Ogólne założenia przekładają się na praktyczne interwencje kliniczne w gabinecie, za pomocą różnych pojęć i teorii, ale następujące priorytety pracy doradcy seksuologicznego są powszechnie akceptowane i ukierunkowują interwencje profesjonalne (Sperry i inni, 2005):
- Obustronna odpowiedzialność partnerów za jakość relacji seksualnej.
- Eliminacja lęków towarzyszących aktywności seksualnej, w tym zwłaszcza lęku „jak wypadnę w seksie”.
- Edukacja seksualna i otwarty dostęp do wiedzy seksuologicznej.
- Praca nad rozwijaniem zdrowych postaw seksualnych.
- Poprawa umiejętności komunikacyjnych.
- Wzmacnianie relacji psychoseksualnej z parnerem.
- Ocena funkcjonowania fizycznego, stanu zdrowia i promowanie zdrowych nawyków w życiu.
- Praca nad zmianą zachowań seksualnych, jeżeli nie służą osiągnięciu radości i satysfakcji seksualnej.
Tak wiec w praktyce działania doradców i terapeutów seksuologicznych
głównie skupiają się na:
- Edukacji seksualnej,
- Uczeniu przyzwolenia na spontaniczną ekspresję seksualną
- Treningu komunikacyjnym
- Treningu asertywności w seksie
- Uczeniu świadomości ciała i odkrywaniu źródeł przyjemności
- Ćwiczeniach wrażliwości cielesnej
- Poradnictwie par
- Terapii traumatycznych doświadczeń seksualnych, które mogą przyczyniać się do pojawienia się i podtrzymywania zaburzeń i dysfunkcji seksualnych
- Leczeniu współwystępujących trudności psychiczncyh, na przykład depresji lub zaburzeń lękowych.
- Innych interwencjach specyficznych dla danego klienta (Leiblum, 2007, Sperry i inni, 2005).
Za Long, Burnett i Thomas (Long, Burnett i Thomas, 2006), te specyficzne obszary interwencji w poradnictwie seksuologicznym można podzielić następująco:
- seksualność kobiet i mężczyzn (trudnosci i dysfunkcje seksualne)
- choroby i infekcje przenoszone drogą płciową
- seksualność mniejszosci seksualnych
- seksualność w procesie starzenia się
- seksualność w chronicznych chorobach somatycznych i psychicznych oraz seksualność osób z niepełnosprawnością
- nietypowe zachowania seksualne i zaburzenia preferencji seksualnych.
- poradnictwo dla osób zgwałconych i ich obecnych partnerów
- poradnictwo dla osób napastowanych seksualnie w dzieciństwie i ich obecnych partnerów.
Etyka działań seksuologicznych
Szczegółowe wyjaśnienie etyki zawodu seksuologa znajduje się w zakładce ‘etyka zawodowa’. Proszę kliknij tutaj by przejść do tej zakładki.